Мавзӯъ: Имоми Аъзам ва мазҳаби ӯ

Эълон шудани Соли бузургдошти Имоми Аъзам ва таҷлили ҷашии 1310-солагиаш, ҳалқае дар сиёсати фарҳангии Сарвари давлат буда, ҳадафи онро худшиносии миллй, гиромидошт ва қадршиносии фарзандони фарзонаи миллати тоҷик, абармардони майдони илму маърифат ва арҷгузорӣ ба хизматҳои шоистаи онҳо ташкил медиҳад.

Ҳамин нуктаро хотирнишон кардан бамаврид аст, ки мазҳаби Имоми Аъзам дар тӯли таърихи қариб 1300-солаи худ қаламрави васеъ пайдо карда, миллату халқҳои гуногуни о лам аз он пайравй менамоянд. Хонҳои Олтин-Урда, муғул ва султонҳои Хилофати усмонӣ ҳанафимазҳаб буданд.

Хушбахтона, имрӯз дар бораи Имоми Аъзам ва мероси гаронбаҳои илмиву ҳуқуқии ӯ таълифоту таҳқиқоти зиёд ва маноқиву зиндагиномаҳои зиёде дар дастраси муҳаққиқону донишмандон қарор дорад. Ҳукумати ҷумҳурй тасмим гирифтааст, ки мероси гаронбаҳои Имоми Аъзамро ба забони аҷдодии ӯ баргардону тарҷума намояд. Ҳамчунин, дар бораи зиндагй ва мероси илмии ӯ тадқиқот ба нашр расонида, пешкаши ташнагону дилбохтагони илму маориф гардонад, то ин фарзанди фарзонаи миллати худро бишиносанд ва аз файзу баракати мероси илмиву адабии эшон баҳравар гарданд. Мазҳаби ҳанафӣ нахустин мактаби фиқҳӣ мебошад, ки бунёдгузор ва пешвои он бузургмарде аз наели озодагони тоҷик будааст.

Имоми Аъзам (р.) барои исботи ҳақиқати динй ва арзишҳои Ислом бо далелҳои мантиқӣ бо намояндагони равияҳои динии хориҷӣ ба мубоҳиса мепардохт ва мавқеи нодурусти онҳоро дар ҳар мавриде таҳлилу баррасй намуда,масъалаҳои норавшанро барояшон равшан мееохт.

Имоми Аъзам дар аҳди ду давлати исломӣ ҳаёт ба cap бурдааст. Ӯ 52 соли ҳаёти худро дар Хилофати Умавӣ ва 18 соли охири умрашро дар Хилофати Аббосӣ сипарй намудааст.

Яке аз сабабҳои асосии густаркши босуръати мазқаби ҳанафй дар миқёси ҷаҳон асли шарьй қарор додани урфу одатҳо дар ҳаллу фасли бисёр масъадаҳои ҳаётан муҳими иҷтимоиву иқтисодӣ ба шумор меравад..

Дар ҷумҳурии мо низ кулли мардум эътиқодманд ба равняй суннии дини Ислом, яъне пайрави мазҳаби Имоми Аъзам буда, ниёзҳои эътиқодии худро аз рӯйи таълимоти мазҳаби мазкур анчом медиҳанд.

Хулоса, Имоми Аъзам Абӯҳанифа аз ҷумлаи бузургтарин донишмандон, бунёдгузори нахустин мактаби ҳуқуқй дар Ислом, саромад ва пешвои мазҳаби ҳанафӣ буда, бо хизматҳои шоиставу арзандаи худ дар таърихи тамаддун ва фарҳанги башарӣ мақоми беназирро касб намудааст.